Chociaż postępująca urbanizacja oraz rozwój naszej cywilizacji to zjawisko, które w znacznym stopniu ułatwia codzienne życie, to jednak pośrednio jest także przyczyną problemów ze słuchem. Każdego dnia jesteśmy narażeni na styczność z wszechobecnym hałasem, który może przyczynić się do powstawania bądź pogłębienia już istniejących ubytków słuchu. Warto pamiętać, że niedosłuch może mieć zróżnicowane podłoże i zakres, a to właśnie poprawne rozpoznanie wady umożliwia dobranie najlepszej formy leczenia.
Jakie są rodzaje niedosłuchu?
Wady słuchu to już właściwie problem o charakterze globalnym – szacuje się, że nawet 1,5 miliarda osób na całym świecie może zmagać się z niedosłuchem o różnym stopniu pogłębienia. W dużej mierze może odpowiadać za to prowadzony styl życia, w tym praca w trudnych warunkach czy nawet słuchanie muzyki poprzez słuchawki douszne. Niestety ubytku słuchu nie da się całkowicie wyleczyć, co nie oznacza, że nie można z nim walczyć ani w żaden sposób łagodzić objawów jego występowania.
Pod względem tego, która z części ucha uległa w jakiś sposób uszkodzeniu, możemy wyróżnić trzy podstawowe typy niedosłuchu:
- przewodzeniowy – dotyczy błony bębenkowej bądź ucha środkowego. Choć pacjenci zmagający się z tą wadą słuchu nie mają zwykle problemów z rozmowami przez telefon czy też ze zrozumieniem mowy w dużym hałasie, to jednak widoczne jest wyraźne pogorszenie słuchu szczególnie w zakresie niskich dźwięków;
- odbiorczy – najczęściej jest efektem naturalnego procesu starzenia się, w wyniku którego stopniowo zanikają komórki słuchowe. Ten ubytek słuchu dotyczy przede wszystkim dźwięków wysokich;
- mieszany – czyli taki, który dotyczy zarówno ucha wewnętrznego, jak i zewnętrznego przewodu słuchowego.
Stopień niedosłuchu
Oprócz rodzaju niedosłuchu można także wyróżnić jego stopień – jest to określenie, jak bardzo głęboka jest wada słuchu i tym samym jak bardzo może utrudniać prawidłowe funkcjonowanie. Stopień ubytku słuchu ocenia się za pomocą badania audiometrycznego, a wyniki podawane są w decybelach:
- niedosłuch mały – 20-40 dB;
- niedosłuch średni – 41-65 dB;
- niedosłuch duży – 66-90 dB;
- niedosłuch głęboki – powyżej 90 dB.
Przyczyny niedosłuchu
Ustalenie przyczyny niedosłuchu to w niemalże każdym przypadku podstawowy element postawienia trafnej diagnozy oraz zastosowania odpowiedniej formy leczenia ubytku słuchu. W przypadku noworodków i dzieci za problemy ze słuchem często odpowiadają uwarunkowania genetyczne, a także komplikacje związane z porodem, jak np. wcześniactwo czy też uraz zaistniały w trakcie narodzin. Dodatkowy wpływ mogą mieć choroby przebyte przez ciężarną kobietę, szczególnie różyczka. Im szybciej zostanie wykryty uraz słuchu, tym większa szansa na zapobiegnięcie jego pogłębiania się.
U dorosłych zaś za wady słuchu odpowiadają zwykle: proces starzenia się, urazy, przebywanie w ciągłym hałasie (wynikającym chociażby z warunków pracy zawodowej), a także działanie niektórych leków. Ponadto spory udział mają niektóre choroby, takie jak zapalenie ucha zewnętrznego lub wewnętrznego. Za częstą przyczynę wskazuje się również ostosklerozę, czyli chorobę kosteczek słuchowych.
Co więcej, niedosłuch może być wywołany przebytą infekcją. Zdarzają się też sytuacje, kiedy brak prawidłowego słyszenia wynika z tego, że w uchu utkwiło ciało obce lub że pacjent nie zachowywał właściwej higieny, co doprowadziło do nadmiernego nagromadzenia się woskowiny usznej.
Jak rozpoznać, że cierpimy na niedosłuch?
Oczywiście postawienie prawidłowej diagnozy należy wyłącznie do specjalisty – nie należy jej dokonywać samodzielnie, tym bardziej, że w ten sposób nie będziemy w stanie znaleźć rozwiązania, jakim może się okazać dobranie odpowiedniego aparatu słuchowego. Niemniej warto obserwować codzienne funkcjonowanie słuchu. Przykładowo, jeśli ciągle łapiemy się na tym, że musimy zwiększać głośność telewizora bądź radia, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że słuch nie działa prawidłowo. Znakiem ostrzegawczym będzie także nieustannie proszenie rozmówców o powtórzenie wypowiedzi lub trudności ze zrozumieniem mowy w otoczeniu o dużym natężeniu hałasu.
Bibliografia
- Gyrczuk E., Frąc L., Topczewska-Cabanek A. i inni, Wiedza rodziców na temat postępowania leczniczego i rehabilitacyjnego u dzieci z niedosłuchem, „Family Medicine & Primary Care Review” 2014, t. 16, nr 1.
- Lachowska M., Diagnostyka różnicowa zaburzeń słyszenia, „Neurologia po Dyplomie” 2012, t. 7, nr 6.
- Lechowicz U., Pollak A., Stawiński P. i inni, Genetycznie uwarunkowany niedosłuch – perspektywy i możliwości diagnostyczne z wykorzystaniem sekwencjonowania nowej generacji, „Nowa Audiofonologia” 2013, t. 2, nr 4.
- Pollak A., Lechowicz U., Ołdak M., Płoski R., Postępy w badaniach niedosłuchu uwarunkowanego genetycznie, „Nowa Audiofonologia” 2015, t. 4, nr 1.
